Kolesterol Nedir?
Kolesterol, dolaşım sisteminde yer alan ve akciğer başta olmak üzere vücudun önemli hayati fonksiyonlarına fayda sağlayan bir lipit yani bir diğer adıyla organik yağ türüdür. Mumsu bir yapıya sahip olan kolesterol, vücutta iki ayrı lipoprotein parçası olarak kan dolaşımında bulunur. Büyük oranda karaciğerde üretilen bu lipit, hayvansal gıda başta olmak üzere besinlerden de vücuda ekstra olarak alınır. Sağlıklı bir insan vücudunda hücre zarlarının, vitamin ve hormonların oluşumu için yeterli miktarda kolesterole ihtiyacı vardır.
Yüksek oranda alındığında ve vücuttaki kolesterol değeri normali aştığında ise kalp ve damar hastalıklarına yol açar. Bu nedenle kolesterol seviyesindeki artış, ilerleyen dönemde oluşacak hastalıklarla mücadele etmek için dikkat edilmesi gereken bir dolaşım sistemi değeridir. Damar tıkanıklığı gibi oldukça önemli rahatsızlıklara yol açan yüksek kolesterol vücutta ciddi hasarlar bırakabilir. Kalp ve damar sağlığını korumak için kolesterol değerinin dengede tutulması oldukça önemlidir.
Kolesterol değerleri Lipoprotein (LDL) ve yüksek lipoprotein (HDL) olarak ikiye ayrılır. HDL vücudun kendi içinde üretilen yüksek yoğunluğa sahip organik proteini olarak kabul edilir. HDL aynı zamanda dolaşıma giren fazla kolesterolü dengede tutar.
LDL ise kötü huylu kolesterol olarak kabul edilir ve karaciğerde ortaya çıkan kolesterolü kana taşıma görevini üstlenir. Kan dolaşımında LDL değerinin artması kalp sorunlarına, damar tıkanıklığı ve sertleşmesi gibi problemlere yol açabilmektedir. Bloopi kolesterol testi ile Total kolesterol, HDL kolesterol, LDL kolesterol ve Trigliserid değerleriniz incelenir.
Yüksek Kolesterol Belirtileri Nelerdir?
Yüksek kolesterol net bir şekilde dışa dönük belirtiler göstermeyebilir. Bu nedenle uzun yıllar fark edilmeden gizlice değerlerde dengesizlik yaşanır. Kandaki kolesterol değerinin yükselmesinin seyri sessiz olduğu gibi bazı belirtiler göstererek de hastalarda kendini belli edebilir. Yüksek kolesterol rahatsızlığı olduğu anlaşılan hastalarla yapılan araştırmalar sonucunda genellikle aşağıdaki belirtilerin ortaya çıktığı görülmüştür;
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı
- Halsizlik ve yorgunluk
- Ciltte lekelenme
- Eller, tendonlar, yüz bölgesinde sarı renkli yağ bezesi oluşumu
- Yaralarda geç iyileşme
- Vücut morarmaları
- Ayakta sık sık uyuşma gibi benzer belirtiler yüksek kolesterol vakalarında sıklıkla görülür.
Kolesterolü Düşüren Besinler
Kolesterol yükselmesinin başlıca nedenleri arasında beslenme şekli yer alır. Bu nedenle kolesterolün yükselmemesi ve değerlerin dengeli bir seyirde ilerlemesi için buna uygun beslenmek gerekir. Organik bir lipid yani yağ türü olan kolesterolü yükselmesini engellemek ve düşürmek için özellikle trans yağ ve hayvansal gıdaların tüketimini en aza indirmek gerekir. Hayvansal gıdalarda bulunan yağ oranı, yüksek kolesterolü en çok etkileyen besinler arasında yer alır. Özellikle kırmızı et kolesterolü en çok yükselten besin olarak kabul edilir. Kırmızı etin yanı sıra fast food ürünleri, süt ve süt ürünleri, krema, şeker, kızartmalar, yumurta ve margarin gibi gıdalar kolesterol değerini yükselteceği için bunların tüketiine dikkat etmek gerekir. Yüksek kolesterolü olan bireylerin çoğunlukla kolesterolü parçalayan asitlerin yer aldığı bol lifli ve düşük yağlı, doymamış yağa sahip gıdalar ile beslenmesi önerilir.
İşte yüksek kolesterol değerini düşürmeye yardımcı olacak bazı besinler;
- Badem
- Soğan ve sarımsak
- Zeytinyağı
- Domates
- Avokado
- Yulaf
- Kefir
- Pancar
- Bamya
- Fasulye
- Bezelye
- Mercimek
- Elma
Kolesterol Nasıl Tedavi Edilir?
Yüksek kolesterol tanısı konan hastalarda ilk olarak başvurulan tedavi yöntemi genellikle ilaç tedavisi olmaz. Kolesterol yükselmesinin temel nedenleri arasında yaşam biçimi etken olduğu için öncelikle bu yaşam tarzında değişikliğe gidilmesi uygun görülür. Yaşam tarzında uygulanacak olan her değişim, zaman içerisinde hastanın yükselen kolesterolünün düzene girmesini sağlar. Yüksek LDL kolesterol hastalığında uygun görülen tedavi alanında uzman doktor tarafından belirlenir.
Yüksek kolesterol tedavisinde uygulanan tedavi yöntemleri arasında diyet ve ilaç kullanımı da yer alır. Ancak hastanın bu tedavi yöntemlerinden hangilerini uygulaması gerektiği alanında uzman bir doktor tarafından belirlenmelidir. Kendi başına tedavi yöntemine karar veren ve uygulamaya çalışan hastalar yetersiz ya da yanlış tedavi yöntemleri ile hastalıklarını daha da ileri boyuta taşıyabilir.
Yüksek LDL kolesterol tedavisinde hastanın uyguladığı diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri yeterli gelmez ve kolesterol oranında herhangi bir iyileşme görülmezse doktor kontrolünde ilaç kullanılabilir.